Poświadczenie dziedziczenia

Notariusz sporządza akt poświadczenia dziedziczenia ustawowego lub testamentowego, z wyłączeniem dziedziczenia na podstawie testamentów szczególnych.

Zarejestrowany akt poświadczenia dziedziczenia ma skutki prawomocnego postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku.

Notariusza, przy sporządzaniu aktu poświadczenia dziedziczenia, nie wiążą ograniczenia dotyczące ostatniego stałego zamieszkania spadkodawcy, czy też położenia majątku spadkowego, jak to ma miejsce w przypadku drogi sądowej.

Przed sporządzeniem aktu poświadczenia dziedziczenia Notariusz spisuje protokół dziedziczenia przy udziale wszystkich osób, które mogą wchodzić w rachubę, jako spadkobiercy ustawowi i testamentowi, a także osób, na których rzecz spadkodawca uczynił zapisy windykacyjne.

Powyższe uprawnienia Notariusz może realizować jedynie w stosunku do spadków otwartych po 1 lipca 1984 roku.

Notariusz nie sporządzi aktu poświadczenia dziedziczenia, jeżeli:

• spadkodawca w chwili śmierci był cudzoziemcem lub, nie posiadając żadnego obywatelstwa, nie zamieszkiwał w Rzeczypospolitej Polskiej;
• w skład spadku wchodzą prawa rzeczowe lub posiadanie nieruchomości położonej za granicą;
• spadek otwarty został przed dniem 1 lipca 1984 roku;
• dziedziczenie następuje na podstawie testamentu szczególnego;
• brakuje zgodnego wniosku stron na załatwienie sprawy spadkowej lub jedna ze stron nie może stawić się osobiście u Notariusza;
• od otwarcia spadku nie upłynęło sześć miesięcy, a nie wszyscy spadkobiercy złożyli oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku (chyba, że złożą przedmiotowe oświadczenia przed Notariuszem);
• wskutek braku małżonka spadkodawcy i krewnych powołanych do dziedziczenia z ustawy spadek przypada, jako spadkobiercy ustawowemu, gminie albo Skarbowi Państwa;
• strony nie przedłożyły Notariuszowi wszystkich wymaganych prawem dokumentów do sporządzenia protokołu dziedziczenia;
• w odniesieniu do spadku zostało uprzednio wydane postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku;
• toczy się postępowanie o stwierdzenie nabycia spadku;
• po spisaniu protokołu dziedziczenia Notariusz ma wątpliwości, co do osoby spadkobiercy i wysokości udziałów w spadku;
• w stosunku do spadku został już uprzednio sporządzony akt poświadczenia dziedziczenia;
• w toku sporządzania protokołu dziedziczenia ujawnią się okoliczności wskazujące, że przy jego sporządzeniu nie były obecne wszystkie osoby, które mogą wchodzić w rachubę, jako spadkobiercy ustawowi lub testamentowi albo istnieją lub istniały testamenty, które nie zostały otwarte i ogłoszone;
• testament, który ma być podstawą dziedziczenia został złożony w sądzie, gdyż zgodnie z §142 pkt 13 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 23 lutego 2007 roku Regulamin urzędowania sądów powszechnych (Dz.U. Nr 38, poz. 249) – oryginału testamentu nie wydaje się osobom zainteresowanym, ani w toku postępowania spadkowego, ani po jego ukończeniu.

Dokumenty niezbędne do podpisania aktu poświadczenia dziedziczenia:

• dane osobowe stawających: imiona, nazwiska, imiona rodziców, seria i numer dokumentu tożsamości (dowód osobisty, paszport, karta pobytu), PESEL, określenie stanu cywilnego, adres zamieszkania;
• odpis skrócony aktu zgonu spadkodawcy;
• testament spadkodawcy o ile został sporządzony;
• zaświadczenie o numerze PESEL spadkodawcy (zaświadczenie to wydawane jest nieodpłatnie przez wydział meldunkowy ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy – na podstawie art. 44h ust. 10 ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 roku o ewidencji ludności i dowodach osobistych (Dz.U. z 2006 roku nr 139 poz. 993 ze zm.);
• odpisy skrócone aktów urodzenia lub małżeństwa (w przypadku zmiany nazwiska) spadkobierców, zapisobierców, uprawnionych z polecenia;
• numery ksiąg wieczystych prowadzonych dla nieruchomości bądź spółdzielczych własnościowych praw do lokali.